KRONIKA KONIKA

  Wśród lektur mej młodości największe wrażenie zrobiła na mnie „Królowa Śniegu” Hansa Christiana Andersena. Zimowy krajobraz północy, mroźne piękno Królowej Śniegu, okruch stłuczonego lustra w oku Kaja, nosiłem przez lata jako jedno z najgłębszych wyobrażeń dziecięcego świata zabarwionego skandynawską baśnią. Kiedy jako młody chłopak spotykałem na swej drodze ludzi noszących w sobie głęboki smutek, byłem pewien, że gdzieś w ich wnętrzu tkwi mikroskopijny kawałek lodu zmieniający ich wnętrze w mroźny i posępny smutek.  Kesja Tabaczuk, Untitled, 2020. Oil on canvas, 120 × 95 cm, źródło: www.kesjatabaczuk.com Wtedy to wracały wspomnienia baśni Hansa Christiana Andersena. Potem, kiedy nieco dorosłem, poznałem mroczną mitologię nordycką, tam największe wrażenie zrobiła na mnie gigantka Angerboda, która urodziła Lokiemu dziecko węża Migdardu, który był zwiastunem smutku i melancholii. Kiedy już w dorosłym życiu spotkałem się z malarstwem Kesji Tabaczuk, tego rodzaju odczucia wrócił...

Aleksander Sołżenicyn w swych pamiętnikach wspomina, że kiedy trafia w gułagu do karnego karceru, jedynym jego ratunkiem było oderwanie myśli od tego, co go otacza. Zamknięty w betonowym silosie, bez dostępu światła i wody zajmował umysł konstruowaniem fikcyjnego miasta. Wyobrażał sobie poszczególne budynki, place, ulice, całościowy plan urbanistyczny. Po latach przyznał, że ta ucieczka myśli w stronę utopijnej architektury pozwoliła mu przetrwać najtrudniejsze chwile życia.  Minoru Nomata, Arcadia-24, 1988, 91.0 x 60.6 cm, acrylic on canvas,Tokyo Opera City Art Gallery, żródło: © https://www.nomataminoru.com Oczywiście nie był to wymysł samego Sołżenicyna, bo wielu artystów, jak choćby Leonardo da Vinci mieli skłonności do utopijnych projektów architektonicznych. Kiedy w Mediolanie wybucha epidemia zarazy, Leonardo stara się przekonać rajców miasta do tego, że nieszczęście może być dobrą okazją do tego, by na nowo przebudować całe miasto, wedle wymagań praktycznych, ale przede wsz...